18.06.2021 | Annemieke Wiltink - 0 reactie(s)
Voor personen werkzaam in de verzekeringspraktijk is deze maand een belangrijke uitspraak gedaan door de Hoge Raad, die ziet op hoe moet worden omgegaan met schades die meerdere oorzaken (kunnen) hebben.
Welke oorzaak telt?
Op 4 juni 2021 heeft de Hoge Raad zijn koers gewijzigd als het gaat om het bepalen van het doorslaggevende causaal (oorzakelijk) verband in het verzekeringsrecht. Als de verzekeringsovereenkomst niet zelf voorschrijft hoe een causaal verband moet worden vastgesteld, dan ging men er tot nu toe in de rechtspraak en rechtsliteratuur van uit dat dit moest worden vastgesteld aan de hand van de dominant cause (de meest dominante oorzaak). De Hoge Raad oordeelt nu dat dit uitgangspunt onjuist is.
Waar ging het om?
In de zaak ging het om de diefstal van een auto, die uiteindelijk een aantal maanden later uitgebrand is teruggevonden. De polis bij ASR bood dekking voor schade als gevolg van brand en ook voor schade als gevolg van diefstal, maar dit laatste alleen indien er een specifiek anti-diefstal systeem in de auto was geïnstalleerd. Dat systeem bleek niet aanwezig, waardoor schade als gevolg van diefstal niet door de polis werd gedekt. Schade als gevolg van brand was wel gedekt. Moest ASR nu uitkeren of niet?
Het gerechtshof overwoog dat bij gebreke van afdoende feitelijke informatie over de gebeurtenissen tussen de diefstal en de brand het voor de hand zou liggen om de schade 50-50 te verdelen. Maar omdat het geregeld voorkomt dat een zaak na een diefstal wordt gebruikt voor criminele activiteiten, zo overwoog het gerechtshof, wordt de schade toch voor het merendeel toegerekend aan de diefstal, namelijk voor 70%. ASR hoeft daarom ‘slechts’ 30% van de (brand)schade aan de verzekerde te vergoeden.
Wat zegt de Hoge Raad?
Aan de Hoge Raad werd vervolgens gevraagd om bevestiging van de “dominant cause” leer. De Hoge Raad oordeelde dat indien de verzekeringsovereenkomst niet bepaalt van welke causaliteitsmaatstaf moet worden uitgegaan, het uitgangspunt is dat de rechter niet gehouden is de aanwezigheid van dat causale verband aan de hand van de zogenoemde leer van de dominant cause te onderzoeken.
Conclusie
Kortom: de rechter dient bij de beoordeling van de causaliteit uit te gaan van hetgeen partijen (verzekeraar en verzekerde) zijn overeengekomen. Is daarover in de verzekeringsovereenkomst niets bepaald, dan benadrukt de Hoge Raad de vrijheid van de rechter om zelf te kiezen aan de hand van welk leerstuk hij de causaliteit wil beoordelen. De dominant cause-leer is daarbij een optie, maar niet de enige, wat betekent dat de rechter meer vrijheid toekomt als het gaat om dekkingsvragen en situaties waarbij zich meerdere oorzaken van de schade hebben voorgedaan.
Meer weten over het verzekeringsrecht of heeft u een specifieke vraag? Annemieke Wiltink vertelt er graag meer over.
Lees ook eens: D-Reizen failliet: wat betekent dit voor u?, Vakantie en coronavirus: wat zijn uw rechten?, Ziek, verzekerd en toch geen uitkering? Dat kan!
Tags: verzekeringsrecht, verzekering, dekking, dominantcause, schadeuitkering
Lees verder