Het einde van de VAR: opdrachtgevers opgepast!
10.05.2016 | Melissa Meffert
Het is er – na lange tijd en de nodige kritiek – per 1 mei 2016 dan toch van gekomen, de Verklaring Arbeidsrelatie (“VAR”) is niet langer geldig. Op 2 februari 2016 heeft ook de Eerste Kamer groen licht gegeven voor de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (“Wet DBA”). Daardoor gaat het huidige systeem voor de (fiscale) kwalificatie van de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer door middel van de VAR op de schop.
INHOUDINGS- EN PREMIEPLICHT
In het fiscaal recht en het sociale zekerheidsrecht wordt onderscheid gemaakt tussen zelfstandigen en werknemers. Dit onderscheid is van belang voor het antwoord op de vraag of er sprake is van een inhoudings- en premieplicht voor de loonheffingen en een verzekeringsplicht voor de werknemersverzekeringen.
DE ZEKERHEID VAN DE VAR
Op basis van de oude wetgeving kon de opdrachtnemer een VAR aanvragen bij de Belastingdienst, waarmee gedurende 1 jaar zekerheid werd verkregen over de fiscale status van de inkomsten, die voortvloeiden uit de arbeidsrelatie tussen een opdrachtgever en opdrachtnemer.
Wanneer de opdrachtnemer in het bezit was van een VAR – winst uit onderneming (“VAR WUO”) had de opdrachtgever de zekerheid dat hij geen loonheffing en sociale premies in hoefde te houden. Ook als achteraf bleek dat de VAR WUO ten onrechte was afgegeven (met uitzondering van fraude). De opdrachtgever was, met een VAR WUO van de opdrachtnemer, gevrijwaard van mogelijke naheffingsaanslagen. De Belastingdienst kon zich alleen op de opdrachtnemer verhalen. De opdrachtgever bleef buiten schot. De Wet DBA brengt hier verandering in.
VERANTWOORDELIJKHEID IN BALANS
Met de Wet DBA is de verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer en opdrachtgever bij het beoordelen van hun arbeidsrelatie in balans gebracht. De opdrachtgever is nu ook verantwoordelijk, waarmee de handhavingsmogelijkheden worden verbeterd en schijnzelfstandigheid kan worden teruggedrongen.
Op basis van de Wet DBA wordt gewerkt met vooraf beoordeelde (model-)overeenkomsten. Opdrachtgever en opdrachtnemer kunnen gebruik maken van een modelovereenkomst van de Belastingdienst, waarvan reeds is geoordeeld dat er géén sprake is van een dienstbetrekking. Ook kan er een eigen overeenkomst ter beoordeling aan de Belastingdienst worden voorgelegd. Deze regeling beoogt partijen op voorhand zekerheid te verschaffen over de (fiscale) kwalificatie van de samenwerking.
VERRICHTE ARBEID
Als partijen gebruik maken van een goedgekeurde (model-)overeenkomst staat vast dat de arbeidsverhouding tussen partijen géén dienstbetrekking voor de loonheffingen inhoudt, zodat de opdrachtgever gedurende een periode van 5 jaar geen loonheffingen en sociale premies hoeft af te dragen. Het is daarbij wel van groot belang, dat de arbeid conform de goedgekeurde overeenkomst wordt verricht. Indien de Belastingdienst constateert dat dit niet het geval is, kunnen zowel de opdrachtnemer als de opdrachtgever alsnog worden aangesproken tot afdracht van loonheffing en sociale premies.
OPDRACHTGEVERS NIET LANGER GEVRIJWAARD
De goedgekeurde (model-)overeenkomst heeft – in tegenstelling tot een VAR WUO – géén vrijwarende werking voor de opdrachtgever. Het risico op naheffing ligt niet meer uitsluitend bij de opdrachtnemer, maar ook bij de opdrachtgever. Om naheffingsaanslagen te voorkomen, zal de opdrachtgever er dan ook op moeten toezien dat er conform de goedgekeurde overeenkomst wordt gehandeld.
OVERGANGSPERIODE
Om partijen de tijd te geven zich aan te passen aan de nieuwe wetgeving, geldt er van 1 mei 2016 tot 1 mei 2017 een overgangsperiode. De Belastingdienst zal in die periode wel toezicht houden, maar terughoudend handhaven en zo nodig waarschuwingen geven. Daarnaast heeft de Belastingdienst een handreiking gepubliceerd, waarin het beoordelingskader van de Wet DBA uiteengezet wordt.
WIJ HELPEN U GRAAG!
Wilt u meer weten over de (gevolgen van de) Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties en ervoor zorgen dat u tijdig en goed op de nieuwe wetgeving bent voorbereid, dan kunt u contact opnemen met één van de specialisten arbeidsrecht van BAX advocaten belastingkundigen: mr. Melissa Meffert, mr. Mike Timmer of mr. Vincent Jongerius.