19.05.2021 | Maarten Korthuis - 0 reactie(s)
Is een beschrijvende handelsnaam en/of domeinnaam beschermd? De Hoge Raad heeft dit jaar verduidelijkt hoe deze vraag beantwoord dient te worden. Voor de praktijk is de uitspraak (ECLI:HR:NL:2021:269) van praktisch belang. Voor de vindbaarheid op internet kan het immers aantrekkelijk zijn gebruik te maken van een beschrijvende handelsnaam in combinatie met een identieke domeinnaam, bij voorkeur als dat zou kunnen op exclusieve basis.
Handelsnaam en domeinnaam
De bescherming van een handelsnaam volgt in het bijzonder uit de Handelsnaamwet. Daarin is kort gezegd opgenomen dat een handelsnaam de aanduiding is, waaronder een onderneming wordt uitgeoefend. Het bestaan van een onderneming wordt (al) aangenomen indien “in georganiseerd verband, het oogmerk materieel voordeel te behalen aanwezig is”. Dat een handelsnaam gevoerd wordt, kan uit verschillende omstandigheden blijken. Een inschrijving in het handelsregister kan een indicatie zijn voor handelsnaamgebruik, maar is niet doorslaggevend. Een domeinnaam is, in tegensteling tot een handelsnaam, geen zelfstandig recht van intellectuele eigendom. Onder andere in combinatie met een identieke handelsnaam kan onder omstandigheden een domeinnaam toch beschermd zijn.
In de uitspraak van de Hoge Raad wordt onderscheid gemaakt tussen de beoordelingsmaatstaf voor de beschermbaarheid van een beschrijvende handelsnaam enerzijds en een (beschrijvende) domeinnaam die niet tevens handelsnaam is anderzijds.
Bescherming beschrijvende handelsnaam?
Bescherming van een oudere handelsnaam tegen later gestart gebruik van dezelfde of een in geringe mate afwijkende handelsnaam van een andere onderneming is volgens de Handelsnaamwet mogelijk, voor zover kort gezegd:
in verband met de aard der beide ondernemingen;
de plaats waar zij gevestigd zijn;
bij het publiek verwarring tussen die ondernemingen te duchten is.
In de jaren tachtig had de Hoge Raad zich al uitgelaten over het gebrek aan bescherming van de (beschrijvend geworden) handelsnaam Bouwcentrum (ECLI:NL:HR:1987:AG5592). Overwogen werd onder meer, dat door taalkundige ontwikkeling het belang van Bouwcentrum zich te verzetten tegen handelsnamen waarin het element Bouwcentrum voorkwam moest wijken, voor ondernemers die dat element, in zijn algemeen gebruikelijke geworden betekenis, in hun handelsnamen willen opnemen.
In de in de inleiding bedoelde uitspraak presenteert de Hoge Raad het (algemene) criterium om te beoordelen of een beschrijvende handelsnaam beschermd is. Overwogen wordt kort gezegd, dat het element “gevaar voor verwarring” voldoende ruimte geeft, om niet of nauwelijks bescherming te bieden aan (delen van) handelsnamen die beschrijvend zijn. Een geheel beschrijvende handelsnaam heeft volgens de Hoge Raad in beginsel geen onderscheidend vermogen. Dat is anders als het publiek die naam door de intensiteit van het gebruik, is gaan associëren met de onderneming die de handelsnaam voert. Daarnaast acht de Hoge Raad het van belang dat door het toenemend gebruik van beschrijvende aanduidingen aangenomen mag worden, dat het publiek eraan gewend is dat ondernemingen beschrijvende handelsnamen gebruiken. Dit publiek zal daardoor minder snel in verwarring raken als meer (rechts-)personen onder dezelfde of in geringe mate afwijkende beschrijvende handelsnamen aan het economisch verkeer deelnemen. Mocht toch verwarring dreigen, dan kan een kleine variatie in de naam dat gevaar al wegnemen.
Bescherming (beschrijvende) domeinnamen?
Voor zover een onderneming een (beschrijvende) domeinnaam gebruikt die niet ook een handelsnaam is, kan een geschil ontstaan met onder meer de rechthebbende op een oudere (vrijwel) identieke handelsnaam of domeinnaam.
Om te beoordelen of het gebruik van de jongere (beschrijvende) domeinnaam, (die niet tevens handelsnaam is), verboden kan worden, geldt een ander criterium, dan bij botsende (beschrijvende) identieke of in geringe mate afwijkende handelsnamen. Er is immers geen sprake is van handelsnaamgebruik door beide partijen. Volgens de Hoge Raad kan een vordering uit onrechtmatige daad uitkomst bieden. In een dergelijk geval zal eerst geoordeeld dienen te worden dat sprake is van verwarringsgevaar. Als dat de situatie is, zal daarnaast sprake dienen te zijn van andere, bijkomende omstandigheden om het gebruik van de jongere domeinnaam onrechtmatig te achten. Daarbij kan gedacht worden aan gedragingen die meebrengen dat sprake is van oneerlijke mededinging. Dat kan zich voordoen wanneer meer domeinnamen in gebruik worden genomen, die zo dicht mogelijk aanliggen tegen de (handels-)naam van een concurrent, om:
met gebruik van diens bekendheid of reputatie en;
met de mogelijkheid van vergissing bij het publiek;
op misleidende wijze;
klanten bij die concurrent weg te lokken.
Kortom
De Handelsnaamwet biedt geen of slechts geringe bescherming aan handelsnamen die beschrijvend zijn, althans voor zover zij beschrijvend zijn. Het gebruik van een jongere identieke of slechts in geringe mate afwijkende (beschrijvende) domeinnaam, die niet ook handelsnaam is in de zin van de Handelsnaamwet, kan onrechtmatig zijn als er sprake is van verwarringsgevaar en van andere bijkomende omstandigheden.
Wanneer u meer wilt weten over bescherming van handelsnamen en/ of domeinnamen, neem dan gerust contact op met Maarten Korthuis.
Lees ook eens: Max is (recht-)spraakmakend, Bedrijfsgeheimen beter beschermd?
Tags: domeinnaam, handelsnaam, intellectueeleigendomsrecht
Lees verder